Μουσείο, Αρχαιολογικό Άργους

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άργους στεγάζει ευρήματα από τη μεσοελλαδική εποχή (2000-1600 π.Χ.) έως και τον 6ο αι. μ.Χ., αψευδείς μάρτυρες της συνεχούς κατοίκησης της περιοχής της Αργολίδας αλλά και της πόλης του Άργους ήδη από τη 2η χιλιετία π.Χ. Ο προθάλαμος του μουσείου, αμέσως μετά το εκδοτήριο, φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις. Μπαίνοντας στη μακρόστενη κύρια αίθουσα του μουσείου, τα πρώτα ευρήματα που συναντάμε είναι μία σειρά από πίθους που το μέγεθός τους ξεπερνά το ύψος του ανθρώπου. Οι τέσσερις πίθοι στα αριστερά ανήκουν στη μεσοελλαδική περίοδο και φέρουν ζώνες με εγχάρακτη διακόσμηση που μοιάζει με ψαροκόκαλο και έντυπη διακόσμηση που αποδίδει σχοινιά. Στη δεξιά πλευρά εκτίθεται ένας μεγάλου μεγέθους αμφορέας των γεωμετρικών χρόνων. Είναι ζωγραφισμένος σε όλο του το σώμα με γεωμετρικά μοτίβα, ενώ επαναλαμβάνονται μετόπες με παραστάσεις ανθρώπων και αλόγων. Τον υπόλοιπο χώρο καταλαμβάνουν οι προθήκες, που είναι παραταγμένες δεξιά και αριστερά κατά μήκος της αίθουσας, ενώ σημαντικά ευρήματα παρουσιάζονται σε ξεχωριστές προθήκες στο κέντρο. Καλό είναι η περιήγησή σας να ξεκινήσει από την πρώτη προθήκη στην αριστερή πλευρά, όπου εκτίθενται ευρήματα της μεσοελλαδικής περιόδου. Τα περισσότερα είναι αγγεία με απλή ζωγραφιστή διακόσμηση. Ανάμεσά τους μπορείτε να ξεχωρίσετε τα «μινύεια αγγεία» από το σκούρο τεφρό ή καστανό πηλό τους. Στις επόμενες δύο προθήκες εκτίθενται δείγματα κεραμικής τέχνης της μυκηναϊκής περιόδου από το 14ο ως το 12ο αι. π.Χ. και ειδώλια. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το ειδώλιο που παριστάνει ηνίοχο με δύο άλογα. Στην τέχνη των μυκηναϊκών χρόνων ανήκουν και τα ευρήματα στην πρώτη προθήκη στη δεξιά πλευρά της αίθουσας, όπου θα δείτε, μεταξύ άλλων, μυκηναϊκά περιδέραια, ένα χάλκινο εγχειρίδιο, ένα χάλκινο καθρέφτη και μεγάλα καρφιά. Στις δύο επόμενες προθήκες στην ίδια πλευρά εκτίθενται ευρήματα των πρωτογεωμετρικών χρόνων και ειδώλια. Στην κεραμική αυτής της περιόδου θα διακρίνετε τα πρώτα γεωμετρικά διακοσμητικά θέματα, που κάνουν την εμφάνισή τους σε συγκεκριμένες ζώνες πάνω στο αγγείο. Στην οριζόντια προθήκη υπάρχουν, ανάμεσα σε άλλα, καρφίτσες, πόρπες και δαχτυλίδια. Στο σημείο αυτό, στο κέντρο της αίθουσας, έχει στηθεί ένα μεγάλο τριποδικό αγγείο των γεωμετρικών χρόνων. Έχει οριζόντιες λαβές, κάτω από τις οποίες υπάρχουν παραστάσεις με παλαιστές, με τη γνώριμη σχηματοποιημένη απόδοση των ανθρώπινων χαρακτηριστικών αυτής της εποχής. Στις επόμενες δύο προθήκες, δεξιά και αριστερά, παρουσιάζεται η κεραμική των πρώιμων γεωμετρικών χρόνων. Το σχήμα του μαιάνδρου κυριαρχεί στις προτιμήσεις της διακόσμησης αυτήν την περίοδο. Στη δεξιά προθήκη μπορείτε να δείτε μια πυξίδα που σώζεται πλήρης, με το πώμα της, ενώ στην αριστερή ένα υποστήριγμα αγγείου, και τα δύο διακοσμημένα με μαίανδρο. Συνεχίζοντας στην αριστερή πλευρά της αίθουσας, σε δύο προθήκες εκτίθενται ευρήματα από τάφους της γεωμετρικής εποχής. Η πρώτη περιέχει ένα χάλκινο κράνος με παραγναθίδες και βάση για λοφίο και έναν πλήρη χάλκινο θώρακα πολεμιστή. Η επόμενη φιλοξενεί στο κάτω ράφι σιδερένιες σούβλες και στο επάνω ράφι ένα εντυπωσιακό εύρημα. Πρόκειται για εξαρτήματα για τη συγκράτηση πραγμάτων, τους ονομαζόμενους κρατευτές, που στις δύο άκρες τους έχουν τη μορφή πολεμικών πλοίων. Δείγματα μεταλλοτεχνίας μπορείτε να δείτε και στην οριζόντια προθήκη που βρίσκεται στη δεξιά πλευρά της αίθουσας, απέναντι από τη χάλκινη πανοπλία. Εδώ εκτίθενται, μεταξύ άλλων, ένα ακέραιο χάλκινο κύπελλο, μια σιδερένια αιχμή δόρατος, ένα εγχειρίδιο, χρυσά δαχτυλίδια και μια χρυσή ψηφίδα, που μάλλον είχε αποτροπαϊκό χαρακτήρα. Οι υπόλοιπες προθήκες της αίθουσας περιέχουν σχεδόν αποκλειστικά δείγματα κεραμικής των ώριμων και ύστερων γεωμετρικών χρόνων. Στο κέντρο της αίθουσας, σε χωριστές προθήκες, εκτίθενται ένας αμφορέας και ένας κρατήρας, εξαιρετικά δείγματα της ύστερης γεωμετρικής εποχής. Ο κρατήρας έχει τέσσερις μετόπες με παράσταση άντρα που οδηγεί άλογο, ενώ κάτω από τις λαβές του ο ανώνυμος καλλιτέχνης έχει ζωγραφίσει ψάρια. Την αυγή της επόμενης περιόδου, που είναι γνωστή ως ανατολίζουσα περίοδος (7ος αι. π.Χ.), υποδεικνύουν τα ανατολικής έμπνευσης θέματα λιονταριών και γρυπών σε πρωτοκορινθιακό πίθο (τρίτη από το τέλος της αίθουσας προθήκη δεξιά) και το μικροσκοπικό ειδώλιο του θεού Βήσα, που είχε εισαχθεί από την Ανατολή (τελευταία προθήκη δεξιά). Στο βάθος της αίθουσας υπάρχουν τέσσερις εντοιχισμένες προθήκες, που περιέχουν ευρήματα από τα αρχαϊκά και τα κλασικά χρόνια. Στη δεύτερη από αριστερά προθήκη εκτίθεται ένα τμήμα από κρατήρα του 7ου αι. π.Χ., με παράσταση της τύφλωσης του κύκλωπα Πολύφημου από τον Οδυσσέα και τους συντρόφους του. Είναι χαρακτηριστικό πως η παράσταση αυτή ξεφεύγει από τη σχηματοποίηση της προηγούμενης περιόδου, οι μορφές αποδίδονται πιο φυσιοκρατικά, ενώ ο καλλιτέχνης προσπαθεί να αποδώσει ακόμη και την τρίτη διάσταση. Στην τρίτη από αριστερά προθήκη εκτίθενται πήλινα ειδώλια του 6ου αι. π.Χ., χαρακτηριστικά της παραγωγής των αργείτικων εργαστηρίων αυτή την περίοδο. Στο κάτω ράφι θα δείτε τα σωζόμενα τμήματα μιας λύρας από καβούκι χελώνας. Στην τελευταία εντοιχισμένη προθήκη παρουσιάζονται μελανόμορφες κύλικες με παραστάσεις σατύρων, καθώς και ένας ερυθρόμορφος κρατήρας με παράσταση του Θησέα που δολοφονεί τον Μινώταυρο ενώ η Αριάδνη παρακολουθεί τη σκηνή. Το έργο αποδίδεται στο Ζωγράφο του Ερμώνακτος. Στο σημείο αυτό προχωρήστε προς το κλιμακοστάσιο, για να κατεβείτε στον υπόγειο χώρο, όπου εκτίθενται τα ευρήματα από τον προϊστορικό οικισμό της Λέρνας. Στην περιοχή του σημερινού χωριού Μύλοι ήρθε στο φως η προϊστορική Λέρνα, που κατοικήθηκε από τα νεολιθικά χρόνια (6800-3200 π.Χ.) και γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της στις αρχές της εποχής του χαλκού, μετά τα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. Τα σπίτια ήταν χτισμένα με επιμέλεια και ο οικισμός περιβαλλόταν με οχύρωση. Στο κέντρο ανασκάφηκε η λεγόμενη «οικία των κεράμων», το πιο μεγάλο σπίτι του οικισμού, που διέθετε δύο ορόφους και στέγη από κεραμίδια. Στις προθήκες της συλλογής θα δείτε άφθονα κεραμικά αγγεία των νεολιθικών και των πρωτοελλαδικών χρόνων, λίθινα εργαλεία, ειδώλια και άλλα αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Αξίζει να προσέξετε το νεολιθικό ειδώλιο γυναικείας μορφής που έχει τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος και μια κυκλική εστία που χρονολογείται από τα πρωτοελλαδικά χρόνια. Η εστία αυτή είναι πήλινη, έχει διάμετρο μεγαλύτερη του ενός μέτρου και φέρει εγχάρακτη διακόσμηση στο χείλος· είναι πιθανό να χρησιμοποιούνταν σε ιερές τελετές. Η έκθεση συνεχίζεται στον πρώτο όροφο, όπου εκτίθεται η συλλογή γλυπτών του μουσείου, στον προθάλαμο και σε μια μεγάλη αίθουσα. Στον προθάλαμο δεσπόζει το άγαλμα του Ηρακλή που βρέθηκε στις Θέρμες, τα ρωμαϊκά λουτρά της πόλης του Άργους. Είναι του τύπου Farnese, όπως ονομάζεται η γνωστή στάση του Ηρακλή που ακουμπά στο ρόπαλό του, στο οποίο έχει αποθέσει και τη λεοντή του. Από τα υπόλοιπα γλυπτά που εκτίθενται στον προθάλαμο, μπορείτε να δείτε έναν κορμό Υγείας, δύο καθιστές Μούσες και ένα άγαλμα του Γανυμήδη, αντίγραφο έργου του 5ου αι. π.Χ., που προέρχονται επίσης από τις ρωμαϊκές Θέρμες. Το μισό τμήμα της κυρίως αίθουσας του πρώτου ορόφου καταλαμβάνει ένα μεγάλο ψηφιδωτό δάπεδο του τέλους του 4ου αι. μ.Χ. με φυτικά θέματα. Γύρω από αυτό θα δείτε ένα κεφάλι του Σοφοκλή, ρωμαϊκό αντίγραφο έργου του 3ου αι. π.Χ., ανάγλυφες στήλες με παραστάσεις Ευμενίδων του 4ου και 3ου αι. π.Χ., καθώς και ένα άγαλμα Αφροδίτης σε φυσικό μέγεθος από τις ρωμαϊκές Θέρμες. Στο υπόλοιπο μισό της αίθουσας μπορείτε να δείτε μια προτομή του Γέτα, αδελφού του Ρωμαίου αυτοκράτορα Καρακάλλα, του 3ου αι. μ.Χ., μια πεπλοφόρο, που είναι ρωμαϊκό αντίγραφο έργου του 5ου αι. π.Χ., και ένα άγαλμα που παρουσιάζει τον Διόνυσο νεαρό, στον τύπο του Σαυροκτόνου, από το ρωμαϊκό θέατρο του Άργους. Στην αυλή του μουσείου έχουν τοποθετηθεί πολλά αρχιτεκτονικά μέλη, ενώ σ’ έναν υπόστεγο χώρο ψηφιδωτά και αγάλματα. Το πρώτο από τα ψηφιδωτά, που χρονολογούνται από τον 6ο αι. μ.Χ., φέρει παράσταση της Απόλαυσης, η οποία εικονίζεται ως μία όμορφη γυναίκα με κόκκινα μάγουλα. Το δεύτερο απεικονίζει τις τέσσερις εποχές του χρόνου προσωποποιημένες, ενώ το επόμενο έχει έξι μετόπες με σκηνές κυνηγιού. Το καλύτερα σωζόμενο ψηφιδωτό της συλλογής παρουσιάζει προσωποποιημένους όλους τους μήνες του χρόνου, τον καθένα με σύμβολα που τον χαρακτηρίζουν: ο Ιούνιος κρατά δρεπάνι και δεμάτι, ο Οκτώβριος κρατά κανάτα και ποτήρι με κρασί κ.λπ. Εξωτερική άποψη του κτιρίου στο οποίο στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Άργους. Άγαλμα του Ηρακλή, τύπου Farnese, από τις ρωμαϊκές Θέρμες, που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άργους. Προθήκες με αγγεία της γεωμετρικής εποχής, στην πρώτη αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου Άργους.